Naam:  Pinda; aardnoot; apennoot

Wetenschappelijke naam: Arachis hypogea

 

Komt voor als:

 

Pinda's worden over het algemeen gegeten als snacks na het roosteren en zijn vaak bestanddelen in snackbars, chocolaatjes en ontbijtgranen.
Pinda's worden vaak gevonden in Oosterse (Chinese of Indiase) voedingsmiddelen.
Voedingsmiddelen kunnen ook pinda-olie bevatten met verschillende niveaus van raffinage.

Andere Informatie: Pinda en producten afgeleid van pinda zijn opgenomen in Annex II van de EU richtlijn (Verordening (EU) nr. 1169/2011) voedselinformatie voorziening aan consumenten (hierin staat ook de allergenen etikettering vereisten) 

 

 Allergie-informatie:

De prevalentie van allergie voor pinda's is geschat op 0,3% tot 1,5% in onderzoeken uit Groot-Brittannië, Canada, Frankrijk en de VS. Deze studies zijn moeilijk te vergelijken omdat verschillende leeftijdsgroepen werden bestudeerd met de hoogste schatting van 1,5% van 3-4-jarigen uit het Isle of Wight (VK).
Veel lagere prevalenties lijken zich in sommige andere landen voor te doen, ondanks hoge pinda-consumpties.

 

De symptomen bij allergische personen na het eten van pinda variëren van relatief milde symptomen, zoals het orale allergiesyndroom, tot ernstige symptomen waarvoor een noodbehandeling nodig is, zoals anafylaxie of astma exacerbatie (ernstige symptomen komen vaker voor bij pinda's dan bij de meeste voedselallergieën).
Huidreacties zoals urticaria (netelroos) of angio-oedeem (wheals) zijn de meest voorkomende symptomen.

 

Pinda is de meest voorkomende oorzaak van fatale voedselgerelateerde allergische reacties. Zo worden pinda's en producten daarvan vermeld in bijlage II van de EU-richtlijn  (Verordening (EU) nr. 1169/2011) betreffende de voedselinformatievoorziening aan consumenten. 

Het wordt ook vermeld als een belangrijk voedselallergeen door de FDA (VS) etiketteringsvoorschriften.

 

Allergie voor pinda's wordt geassocieerd met allergie voor bepaalde peulvruchten zoals lupine, waarbij ongeveer 50% van de pinda-allergische personen reageren op lupine.
Terwijl veel mensen met pinda-allergie IgE aan soja hebben, lijden ze zelden aan een reactie op het eten van soja.
Pinda-allergische personen reageren vaak op noten, ondanks het ontbreken van een nauwe botanische relatie. Onlangs is gebleken dat sommige berkenpollen allergische patiënten reageren op pinda's.

 

Aanvullende informatie over Pinda-allergie

Pinda is een peulvrucht, afkomstig uit Zuid-Amerika. De pinda, Arachis hypogea, behoort tot de Papilionacea-familie van de Fabales-orde, samen met linzen, kikkererwten, erwten, bonen en soja. Een andere veel voorkomende naam voor pinda is aardnoot vanwege het karakteristieke kenmerk van de peulen die ondergronds rijpen.

Pinda is een veel voorkomend snackvoedsel in de verwesterde samenleving, hoewel het een veelgebruikt speenvoedsel is in andere samenlevingen. De wereld exportmarkt voor pinda is 1,3 miljoen metrische ton per jaar (zonder dop), waarbij de VS, China en Argentinië de dominante exporteurs zijn. Zestig procent van de Amerikaanse ruwe pinda-export gaat naar de EU. Er zijn drie brede soorten pinda's die goed zijn voor meer dan 99% van de Amerikaanse productie: Flo-Runner, Virginia en Spaans.
Er zijn geen duidelijke verschillen tussen hen met betrekking tot hun vermogen om allergie te veroorzaken.

 

Pinda-allergie is een zogenaamde IgE gemedieerde voedselallergie. IgE (Immunoglobuline E) is het allergie-antilichaam.
Allergie voor pinda's wordt veroorzaakt door eiwitten in de pit. Zoals alle zaden zijn pinda's rijk aan eiwitten; in het bijzonder de zogenaamde opslag proteïnen die dienen als "bronmateriaal" tijdens de groei van een nieuwe plant. Van sommige van deze opslag proteïnen is aangetoond dat ze de belangrijkste allergenen zijn: een viciline en een albumine.
In de professionele literatuur worden deze allergenen gewoonlijk Ara h 1 en Ara h 2 van de Latijnse naam pinda, Arachis hypogea, genoemd. Beide allergenen zijn zeer stabiel tijdens verwerkingsstappen waarbij sprake is van verhitting, maar er zijn significante verschillen gemeld, afhankelijk van de methode. Geroosterde pinda's lijken meer allergeen te zijn dan gekookte en gefrituurde pinda's.

 

Symptomen

 

Pinda is de meest voorkomende oorzaak van fatale voedselgerelateerde allergische reacties. Allergische reacties op pinda's tonen het typische bereik van lichte lokale zwelling en jeuk in de mond en keel tot ernstige levensbedreigende reacties waaronder kortademigheid en bloeddrukdaling (anafylactische shock). In tegenstelling tot sommige andere voedselallergieën lijken ernstige reacties echter een dominerende rol te spelen, zelfs bij de eerste blootstelling. Symptomen zoals tintelingen van de lippen zijn een duidelijke waarschuwing voor contact met pinda's die zich snel kunnen ontwikkelen tot een ernstige reactie. Nabijheid van pinda's en zelfs huidcontact lijken veilig voor de meeste pinda-allergische personen, hoewel er meldingen zijn geweest van reacties geïnduceerd door inhalatie (die na analyse gerelateerd kon worden aan inname ipv inhalatie) en na minimaal huidcontact en zelfs kussen.

 

Verwant voedsel (kruisreacties)

 

Omdat pinda's peulvruchten zijn, is er grote bezorgdheid geweest dat reactiviteit met andere peulvruchten algemeen zou zijn bij pinda-allergische personen. Deze zorg is gebaseerd op de verwachting dat vergelijkbare eiwitten in verwante voedingsmiddelen ook reacties zullen veroorzaken. Dergelijke reacties worden kruisreacties genoemd. In feite lijken opslageiwitten in bijvoorbeeld soja en erwten erg op elkaar als hun tegenhangers in pinda's. In tegenstelling tot sommige andere bekende voedselallergieën lijkt kruisreactieve allergie zeldzaam voor peulvruchten. De meeste pinda-allergische personen tolereren soja.

 

Dit betekent niet dat er absoluut geen patiënten zijn die een kruisreactieve allergie voor meerdere peulvruchten aantonen, maar het is zeldzaam.

 

Allergie voor noten van niet-verwante botanische families van bomen, zoals amandel-, walnoot-, hazelnoot- en paranoten komt vaker voor bij pinda-allergische patiënten. Ongeveer dertig tot vijftig procent van de personen met een pinda-allergie maakt IgE-antilichamen tegen een of meer van deze noten. Ze lopen het risico allergie te ontwikkelen voor deze noten en moeten daarom daarop worden gescreend.

 

Wie, wanneer, hoe lang en hoe vaak?

 

Tot 80% van de pinda-allergische kinderen reageert op de eerste bekende blootstelling aan pinda's. Tot nu toe is het onbekend hoe deze kinderen allergie ontwikkelden zonder direct contact met het voedsel. Een van de mogelijkheden is dat consumptie door de zwangere en speenmoeder het kind in contact brengt met pinda-eiwit. Sommige onderzoeken ondersteunen deze verklaring, maar anderen vinden niet hetzelfde bewijs. Of onderzoek door de moeder effectief is, moet nog worden aangetoond door verdere studies. Er is ook enige bezorgdheid dat blootstelling door de huid door het gebruik van eczeemcrèmes die pindaolie bevatten in het begin van de jaren negentig kan hebben bijgedragen aan het optreden van pinda-allergie. De regering van het VK heeft recent geadviseerd dat soja-allergische personen medicijnen tegen pinda-olie moeten vermijden en omgekeerd, maar het bewijs voor deze aanbeveling is momenteel niet veilig.

 

In verwesterde samenlevingen wordt de prevalentie van pinda-allergie bij kinderen geschat op ongeveer 0,5 tot 1%.
In tegenstelling tot wat wordt waargenomen voor melk- en eierallergie, ontgroeien de meeste kinderen hun pinda-allergie niet. Geschat wordt dat ongeveer 75% van de gevallen persistent is.
Het is belangrijk om jonge kinderen regelmatig te evalueren met provocaties voor het overgroeien van hun pinda-allergie, omdat vermijding een zware last is.

 

Het voorkomen van pinda-allergie lijkt toe te nemen, vooral bij kinderen. Het is even algemeen in Noord-Europa als in de VS, volgens de toenemende Amerikanisering van het Europese dieet.
Allergie voor andere peulvruchten zoals linzen en kikkererwten komt vaker voor in het Middellandse Zeegebied.

 

Hoe veel is te veel?

 

Pinda was het eerste voedsel dat formeel werd onderzocht om drempelwaarden vast te stellen. De laagste gemelde drempeldoses voor pinda lijken lager dan of bijna 1 milligram te zijn.

De verschillen in de niveaus van drempeldosis in deze onderzoeken kunnen betrekking hebben op de bereidingsmethode van de gebruikte pindabron en gestandaardiseerde, multi-gecentreerde onderzoeken zijn aan de gang.
Niettemin is één ding duidelijk; een heel klein stukje van een pinda kan een bedreiging vormen voor een pinda-allergische patiënt.

 

Een gemiddelde pinda weegt tussen 500 en 1000 mg. Dit betekent dat 1/1000 van een pinda genoeg is om een reactie bij sommige patiënten te activeren.

 

Diagnose

 

Diagnose van pinda-allergie begint met het registreren van een duidelijke klinische geschiedenis (de anamnese) om een verband te leggen tussen allergische reacties en pinda's.
Huidprik testen en het meten van specifieke IgE niveaus worden gebruikt om een op geschiedenis gebaseerd vermoeden van pinda-allergie te ondersteunen.
De verbeterde kwaliteit van deze testen heeft de behoefte aan provocaties met pinda's aanzienlijk verminderd om allergie te bevestigen.
In een ziekenhuiskliniek populatie lijken positieve huidpriktesten erg gevoelig te zijn met gevoeligheid en positief voorspellende waarden van meer dan 90%. Desondanks is de gouden standaard voor diagnose nog steeds de dubbelblinde, placebo-gecontroleerde voedselprovocatie met pinda's.
In deze provocaties worden toenemende doses pinda toegediend aan de patiënt, evenals placebo-maaltijden die geen pinda bevatten. Zowel de patiënt als de arts zijn zich niet bewust van de maaltijden met en zonder pinda's. Effectieve verblinding van de smaak van pinda is essentieel voor dergelijke provocatieprocedures.
Atopische proefpersonen die huidprik positief zijn voor pinda hebben ongeveer een kans van vijftig procent om klinische reactiviteit bevestigd te krijgen tijdens een dubbelblinde voedselprovocatie.
Jonge kinderen met een positieve huidpriktest maar zonder voorgeschiedenis van reactiviteit voor pinda's moeten volledig worden beoordeeld, inclusief een voedselprobleem, indien nodig, voordat ze de schoolomgeving betreden.

 

Waar vind ik pinda's?

 

Pinda wordt in veel verschillende vormen gebruikt als een individueel voedsel, maar ook als een goedkoop vulmiddel of substituut voor duurder of exotisch voedsel.
Pindameel is een zeer veelzijdig product met relatief weinig koolhydraten en een hoog eiwitgehalte. Pinda kan in tot 4-8% van de proteïne repen (energy bars) en tot 15% van gebakken producten zoals (koolhydraatarme) koekjes bevatten. Het wordt veel toegepast in kruidenmengsels, sauzen en dressings. Hoewel deze laatste praktijk recentelijk is afgenomen met het toegenomen bewustzijn van pinda-allergie, is een dergelijk minder voor de hand liggend gebruik van pinda nog steeds een aanzienlijk risico voor pinda-allergische patiënten. Andere producten die pinda's kunnen bevatten zijn ontbijtgranen, snoepjes, chili, loempia's, ijs, margarine, marsepein, melkformule, pestosaus en soepen.

Pinda's worden vaak aangetroffen in niet-Europese gerechten, zoals Chinees of Thais eten dat in restaurants wordt bereid voor consumptie ter plaatse of voor thuisgebruik. Pindaolie is een veelgebruikte vorm van plantaardige olie, maar in de overgrote meerderheid van de gevallen is dit zeer geraffineerde pindaolie. Geraffineerde pinda-olie lijkt in de meeste landen een goed veiligheidsprofiel te hebben, terwijl ruwe aardnotenolie waarschijnlijk allergeen is voor een aanzienlijk deel van de individuen.

 

Non-food producten

 

Van pinda afkomstige ingrediënten kunnen worden gevonden in afwasmiddelen voor afwassen en wassen, in handzeep, shampoos, lotions, zalven en crèmes, scheerschuim, cosmetica en zelfs in metal polish, bleekmiddel, inkt en asvet.
Contact met dergelijke producten kan lokale allergische reacties veroorzaken bij pinda-allergische patiënten.

 

Vermijding

 

Bij afwezigheid van enige definitieve behandeling op dit moment zijn de pijlers van de behandeling van pinda-allergie waakzaamheid en vermijding. Het gebruik van epinefrine, d.w.z. het dragen van een Emerade, EpiPen of Jext, is essentieel om te kunnen handelen in het geval van een reactie.
Pinda's zijn erg moeilijk te vermijden en er kan worden voorspeld dat onbedoelde blootstelling zal plaatsvinden. In veel gevallen zijn de reacties minder ernstig na de follow-up en het opstellen van een managementplan, maar dat kan niet worden gegarandeerd, omdat andere omstandigheden mogelijk een rol spelen, zoals dosis en route van blootstelling, astmastatus, lichaamsbeweging voorafgaand aan inname, gebruik van alcohol of het pollenseizoen.

 

Pinda-allergische patiënten moeten in alle gevallen zorgvuldig etiketten op voedingsproducten lezen.
Volgens recente EU-wetgeving (Verordening (EU) nr. 1169/2011) en de lijst van de Codex Alimentarius-commissie moet de aanwezigheid van pinda of van pinda's afkomstige ingrediënten of hulpstoffen altijd op het etiket staan. 

Ondanks deze verplichting, wordt het toch aangeraden om de voedingsetiketten zorgvuldig te bestuderen. Andere indicaties dat pinda een mogelijk ingrediënt is, zijn gemalen noten, arachide-olie, gehydrolyseerd plantaardig eiwit, plantaardige olie, plantaardige eiwitten, natuurlijke smaakstoffen en oosterse saus.

 

Sampson HA. Clinical practice. Peanut allergy. N Engl J Med. 346(17):1294-1299. 2002 PUBMEDID: 11973367

 

 

 

Instructievideo's

Voedselallergie Alerts

E-Shock, het Tijdschrift

Anafylaxiedag


Dagelijks leven

Hulpmiddelen

Wetgeving

Scholen, Kinderopvang