INFECTIE met SARS-CoV-2

Incubatie periode

Huidige schattingen suggereren een mediane incubatieperiode van vijf tot zes dagen voor COVID-19, met een spreiding van twee tot wel 14 dagen. Modelonderzoeken suggereren dat de incubatieperiode 2,3 dagen (95% CI, 0.8–3.0 days) kan zijn, voordat de symptomen optreden en tot wel 14 dagen. 

 

Pathologie (ziektebeeld) en Pathogenese (ontstaan van de ziekte)

Histologische (weefselleer) bevindingen uit de longen omvatten diffuse alveolaire (een acute longaandoening met de aanwezigheid van hyaliene membranen. Deze hyaliene (glazig uitziende cellen) membranen bestaan uit dode cellen, oppervlakte-actieve stof en eiwitten. De hyaline membranen zetten zich neer langs de wanden van de longblaasjes, waar gasuitwisseling typisch plaatsvindt, waardoor gasuitwisseling moeilijk wordt) schade vergelijkbaar met longbeschadiging veroorzaakt door andere respiratoire virussen, zoals MERS-CoV en influenzavirus.

Een onderscheidend kenmerk van SARS-CoV-2-infectie is vasculaire schade, met ernstige endotheel schade, wijdverspreide trombose, microangiopathie en angiogenese [3]. (M.a.w. schade aan de aderen)

Virale uitscheiding

(Laatste update 10 augustus 2020)

 

Virale RNA-uitscheiding is hoger op het moment dat de symptomen optreden en neemt na dagen of weken af [4].
In de loop van de infectie is het RNA van het virus 1 tot 2 dagen vóór het begin van de symptomen in monsters van de luchtwegen geïdentificeerd en het kan in milde gevallen tot acht dagen aanhouden [5], en in meer gevallen gedurende langere perioden, ernstige gevallen, met een piek in de tweede week na infectie [5,6].
Langdurige uitscheiding van viraal RNA is gemeld bij nasofaryngeale uitstrijkjes (tot 67 dagen bij volwassen patiënten) [7] en in de faeces (meer dan een maand na infectie bij pediatrische patiënten) [8].
Infectieus virus is gedetecteerd tot dag acht na het begin van de ziekte [5,9].

 

Late virale RNA-opruiming (≥15 dagen na het begin van de ziekte) wordt in verband gebracht met mannelijk geslacht, ouderdom, hypertensie, vertraagde opname in het ziekenhuis, ernstige ziekte bij opname, invasieve mechanische beademing en behandeling met corticosteroïden [10].

 

Detectie van viraal RNA door PCR is niet hetzelfde als infectiviteit, tenzij infectieuze virusdeeltjes zijn bevestigd door virusisolatie en gekweekt uit de specifieke monsters. Virale belasting kan echter een potentieel nuttige marker zijn voor het beoordelen van de ernst van de ziekte en de prognose: een studie wees uit dat de virale belasting in ernstige gevallen tot 60 keer hoger was dan in milde gevallen [5]. Viraal subgenomisch RNA (sgRNA) levert bewijs van replicatieve tussenproducten van SARS-CoV-2 en er is aangetoond dat het matig correleert met infectieus virus in kweek [6].

In een studie uit Hong Kong met overwegend milde COVID-19-gevallen, was de sgRNA-detectie positief tot acht dagen na het begin van de symptomen [6].

Daarentegen kan viraal RNA na vele weken worden gedetecteerd door RT-PCR. (Hiermee kun je dus gediagnosticeerd worden dat je besmet bent geraakt met SARS-CoV-2)

 

In termen van virale belastingprofiel is SARS-CoV-2 vergelijkbaar met dat van influenza, dat piekt rond het moment waarop de symptomen beginnen [11,12], maar staat in contrast met dat van SARS-CoV-1, dat een piek bereikt rond 10 dagen na aanvang van de symptomen en die van MERS-CoV die een piek bereikt in de tweede week na aanvang van de symptomen.
Oudere leeftijd is ook in verband gebracht met hogere virale ladingen [12]. De hoge virale belasting die bijna begint met het begin van de symptomen, suggereert dat SARS-CoV-2 gemakkelijk kan worden overgedragen in een vroeg stadium van infectie [3].

Viraal RNA is aangetroffen in faeces [8,12], volbloed [13,14], serum [4,15], speeksel [4,15], nasofaryngeale monsters [16], urine [17]; oogvocht [17,18], moedermelk [19] en in placenta of foetale membraanmonsters [20].
Er is een verband gesuggereerd tussen de isolatie van levensvatbaar virus en de initiële virale RNA-belasting (d.w.z. cyclusdrempel [Ct]) [21].

 

Er waren tot dusver geen meldingen van overdracht van COVID-19 via stoffen van menselijke oorsprong (SoHO).
Er is meer bewijs nodig om het belang van recente bevindingen van viraal RNA in zaadvloeistof [22] en moedermelk [19] voor de veiligheid van hun donatie te beoordelen, aangezien de infectiviteit van detecteerbaar RNA in moedermelk en zaadvloeistof niet is bewezen.
Drie organisaties in de reproductieve geneeskunde hebben gezamenlijk een verklaring afgegeven over de hervatting van de vruchtbaarheidsbehandeling die in maart was stopgezet [23].

Aanbevelingen in de eerste update van het technische document van het ECDC over de veiligheid van SoHO-levering in de EU / EER blijven geldig [24].

Co-infecties en secundaire infecties

(Laatste update 30 juni 2020)

 

De aanwezigheid van een niet-SARS-CoV-2-pathogeen biedt mogelijk geen zekerheid dat een patiënt niet ook SARS-CoV-2 heeft.

 

Van de 116 nasofaryngeale uitstrijkjes van symptomatische COVID-19-patiënten in Noord-Californië was 20,7% positief voor een of meer bijkomende pathogenen [2]. De meest voorkomende co-infecties waren rhinovirus / enterovirus (6,9%), respiratoir syncytieel virus (5,2%) en seizoensgebonden coronavirussen (4,3%) [2].

Bij 62 (8%) van de 806 patiënten die in gepubliceerde rapporten zijn geïdentificeerd, werd tijdens de opname een bacteriële of schimmelinfectie gemeld [25].

 

Bron: ECDC

 

Referenties: 

 

1. Backer JA, Klinkenberg D, Wallinga J. Incubation period of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) infections among travellers from Wuhan, China, 20–28 January 2020. Eurosurveillance. 2020;25(5).

2. Kim D, Quinn J, Pinsky B, Shah NH, Brown I. Rates of Co-infection Between SARS-CoV-2 and Other Respiratory Pathogens. JAMA. JAMA. 2020.

3. Ackermann M, Verleden SE, Kuehnel M, Haverich A, Welte T, Laenger F, et al. Pulmonary Vascular Endothelialitis, Thrombosis, and Angiogenesis in Covid-19. New England Journal of Medicine. 2020.

4. Lavezzo E, Franchin E, Ciavarella C, Cuomo-Dannenburg G, Barzon L, Del Vecchio C, et al. Suppression of a SARS-CoV-2 outbreak in the Italian municipality of Vo'. Nature. 2020 Jun 30.

5. Wolfel R, Corman VM, Guggemos W, Seilmaier M, Zange S, Muller MA, et al. Virological assessment of hospitalized patients with COVID-2019. Nature. 2020 May;581(7809):465-9.

6. Liu Y, Yan L-M, Wan L, Xiang T-X, Le A, Liu J-M, et al. Viral dynamics in mild and severe cases of COVID19. The Lancet Infectious Diseases. 2020.

7. Perera R, Tso E, Tsang OTY, Tsang DNC, Fung K, Leung YWY, et al. SARS-CoV-2 Virus Culture and Subgenomic RNA for Respiratory Specimens from Patients with Mild Coronavirus Disease. Emerging infectious diseases. 2020 Aug 4;26(11).

8. Cai J, Xu J, Lin D, Yang z, Xu L, Qu Z, et al. A Case Series of children with 2019 novel coronavirus infection: clinical and epidemiological features. Clinical Infectious Diseases. 2020.

9. Bullard J, Dust K, Funk D, Strong JE, Alexander D, Garnett L, et al. Predicting infectious SARS-CoV-2 from diagnostic samples. Clinical Infectious Diseases. 2020.

10. Xu K, Chen Y, Yuan J, Yi P, Ding C, Wu W, et al. Factors Associated With Prolonged Viral RNA Shedding in Patients with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). Clinical Infectious Diseases. 2020;71(15):799-806.

11. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Situation update worldwide [Internet]. Stockholm: ECDC; [cited 2020 1 March]. Available from: https://www.ecdc.europa.eu/en/geographicaldistribution-2019-ncov-cases.

12. Cheung KS, Hung IFN, Chan PPY, Lung KC, Tso E, Liu R, et al. Gastrointestinal Manifestations of SARSCoV-2 Infection and Virus Load in Fecal Samples from the Hong Kong Cohort and Systematic Review and Metaanalysis. Gastroenterology. 2020 2020/04/03/.

13. Chang L, Yan Y, Wang L. Coronavirus Disease 2019: Coronaviruses and Blood Safety. Transfusion Medicine Reviews. 2020 2020/02/21/.

14. Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The Lancet. 2020 2020/02/15/;395(10223):497-506.

15. Backer JA, Klinkenberg D, Wallinga J. Incubation period of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) infections among travellers from Wuhan, China, 20–28 January 2020. Eurosurveillance. 2020;25(5).

16. Lu J, Gu J, Li K, Xu C, Su W, Lai Z, et al. COVID-19 Outbreak Associated with Air Conditioning in Restaurant, Guangzhou, China, 2020. Emerging infectious diseases. 2020 Apr 2;26(7).

17. Peng L, Liu J, Xu W, Luo Q, Chen D, Lei Z, et al. SARS-CoV-2 can be detected in urine, blood, anal swabs, and oropharyngeal swabs specimens. Journal of medical virology. 2020 Apr 24.

18. Colavita F, Lapa D, Carletti F, Lalle E, Bordi L, Marsella P, et al. SARS-CoV-2 Isolation From Ocular Secretions of a Patient With COVID-19 in Italy With Prolonged Viral RNA Detection. Annals of Internal Medicine. 2020.

19. Groß R, Conzelmann C, Müller JA, Stenger S, Steinhart K, Kirchhoff F, et al. Detection of SARSCoV-2 in human breastmilk. Lancet (London, England). 2020 Jun 6;395(10239):1757-8.

20. Penfield CA, Brubaker SG, Limaye MA, Lighter J, Ratner AJ, Thomas KM, et al. Detection of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 in placental and fetal membrane samples. American Journal of Obstetrics & Gynecology MFM. 2020 2020/05/08/:100133.

21. La Scola B, Le Bideau M, Andreani J, Hoang VT, Grimaldier C, Colson P, et al. Viral RNA load as determined by cell culture as a management tool for discharge of SARS-CoV-2 patients from infectious disease wards. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2020;39(6):1059-61.

22. Li D, Jin M, Bao P, Zhao W, Zhang S. Clinical Characteristics and Results of Semen Tests Among Men With Coronavirus Disease 2019. JAMA Network Open. 2020;3(5):e208292-e. 22. European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE). ESHRE News and Statements [Internat ]. ESHRE; 2020 [updated 29 May 2020]. Available from: https://www.eshre.eu/PressRoom/ESHRENews#COVID19Joint.

23. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Coronavirus disease - 2019 (COVID19) and supply of substances of human origin in EU/EEA - first update [Internet]. Stockholm: ECDC; 2020. Available from: https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/COVID%2019- supply-substances-human-originfirst-update.pdf.

24. Ministry of Health, Labour and Welfare, Japan. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) situation within and outside the country [Internet]. Tokyo: Ministry of Health, Labour and Welfare.; 2020 [updated 10 March 2020]. Available from: https://www.mhlw.go.jp/stf/seisakunitsuite/bunya/newpage_00032.html.

25. Rawson TM, Moore LSP, Zhu N, Ranganathan N, Skolimowska K, Gilchrist M, et al. Bacterial and fungal co-infection in individuals with coronavirus: A rapid review to support COVID-19 antimicrobial prescribing. Clinical Infectious Diseases. 2020.